Όταν το καράβι μπάζει νερά, αλλάξτε καράβι…

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 14/2/2020

Ο σπουδαιότερος επενδυτής στον κόσμο, ο Warren Buffett, αναφέρει στο βιβλίο με τίτλο "τα δοκίμια του Warren Buffett" την εξής έκφραση: "Όταν το καράβι μπάζει νερά και είναι γεμάτο τρύπες, μην προσπαθήσετε να τις βουλώσετε, απλά αλλάξτε καράβι!". Κατά την άποψή μου, κρύβεται μεγάλη δόση αλήθειας σε αυτή τη ρήση και μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ισχύει σε επίπεδο, όχι μόνο οικονομικό, αλλά και ευρύτερα κοινωνικό.

Θα προσπαθήσουμε να παραθέσουμε παρακάτω κάποια παραδείγματα από διάφορες πτυχές του κοινωνικοοικονομικού γίγνεσθαι που επαληθεύουν τα παραπάνω.

Παίρνουμε ως παράδειγμα έναν εκπαιδευτικό οργανισμό. Εάν η συνεργασία μεταξύ του διευθυντή, των συναδέλφων αλλά και των γονέων δεν είναι η πρέπουσα, φυσικό επακόλουθο είναι η λειτουργία του σχολείου να αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο κάθε εκπαιδευτικός δεν μπορεί με τρόπο απερίσπαστο να δημιουργήσει και να εκτελέσει το έργο του. Όσες προσπάθειες και να γίνουν, η ιστορία έχει δείξει ότι το κακό κλίμα ανάμεσα σε ανθρώπους που συνεργάζονται, αλλάζει με τρόπο δύσκολο και κοπιαστικό και τις περισσότερες φορές η προσπάθειά μας να επαναφέρουμε το καράβι στη σωστή πορεία δεν έχει αποτέλεσμα. Η μεμψιμοιρία φυσικά δεν χωράει και η προσπάθεια είναι και πρέπει να είναι εκ των ων ουκ άνευ. Από κει και πέρα, δεν πρέπει να διστάσουμε, ακόμα κι αν έχουμε δώσει το είναι μας για χρόνια στον ίδιο εκπαιδευτικό οργανισμό, να εγκαταλείψουμε το καράβι και να αναζητήσουμε ένα νέο σπιτικό που θα μας προσφέρει μεγαλύτερη ψυχική και επαγγελματική αγαλλίαση.

Στον τομέα των επενδύσεων τώρα, θα ήταν αδύνατο να διαφωνήσει κανείς με τον "μάγο της Ομάχα". Το να παραμένουμε σε μία επένδυση η οποία μας φορτώνει καθημερινά με ζημιές, είναι σαν να κάνουμε χαρακίρι. Πολλές φορές μάλιστα, αντί να βάλουμε ένα φρένο στις ζημιές μας, να αποχωρήσουμε, να προστατεύσουμε τα εναπομείναντα κεφάλαια και να αναζητήσουμε νέες ευκαιρίες διορθώνοντας τα παλιά λάθη, επιμένουμε από εγωισμό και ενισχύουμε τις θέσεις μας σε αποτυχημένες κινήσεις προσπαθώντας να μπαλώσουμε όσες τρύπες γίνεται. Η ζωή όμως, όπως και η οικονομία, όταν δεν τις κοιτάς κατάματα και δεν τις σέβεσαι θα σε στείλουν σε βάθη στα οποία η πίεση θα συντρίψει κάθε ψυχολογική σου αντοχή και προσπάθεια να αναδυθείς στην επιφάνεια. Περιορίστε λοιπόν όσες συναλλαγές και επενδύσεις σας φέρνουν συνεχόμενες ζημιές και επιμείνετε για καιρό σε αυτές που σας προσφέρουν απλόχερα κέρδη…

Στον κοινωνικό στίβο, όλοι γνωρίζουμε ότι οι χώρες που είναι επιτυχημένες συνεχίζουν να είναι και προοδεύουν περισσότερο από άλλες οι οποίες είναι βυθισμένες στην παρακμή και οδηγούν τα παιδιά τους στη μετανάστευση. Παρακολουθώντας την ίδια τη ζωή και την εξέλιξη, μπορεί κανείς-καμία να το δει καθαρά. Όταν ένας βοσκότοπος παύει να είναι γόνιμος, τα ζώα τον εγκαταλείπουν και μεταβαίνουν σε άλλους καλύτερους και πιο εφόρους για αναζήτηση τροφής. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και με τους ανθρώπους. Χιλιάδες νέοι τα τελευταία χρόνια που η κρίση σακάτεψε τη χώρα μας και το καράβι μας πλησίασε επικίνδυνα προς τη διάλυση και τον κατακερματισμό, εγκατέλειψαν τη χώρα αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο σε μέρη που ο ήλιος έλαμπε και δεν ήταν στη δύση του. Δεν το θέλανε, πολλοί και πολλές αναγκάστηκαν να το κάνουν, το έπραξαν όμως στερώντας από τη χώρα μας τη δυνατότητα να σηκώσει πιο γρήγορα το κεφάλι της, αν και πολύ αμφιβάλλω για αυτό, καθώς οι παθογένειες που μας ταλανίζουν χρόνια είναι ακόμη εδώ και βασιλεύουν, συνεχίζοντας να πλημμυρίζουν και να κάνουν δυσκολότερη την καθημερινότητά μας. Όποιος και όποια τους κατηγορεί γιατί δεν έμειναν στη χώρα, αγνοεί απλές αρχές της βιολογίας και της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας.

Τέταρτο και τελευταίο παράδειγμα είναι αυτό της οικογενειακής ζωής. Είναι λογικό θέματα που αφορούν την καθημερινότητά μας και την οικογένειά μας να τα παρακολουθούμε και να τα έχουμε πάντα εκ του συστάδην. Σε αυτή την κατηγορία η άποψή μου είναι πως αξίζει να δώσουμε όσες περισσότερες δυνάμεις έχουμε για να περιορίσουμε τις διαρροές πριν εγκαταλείψουμε το καράβι τελείως. Ακόμα και τότε όμως, όταν φτάσουμε στο σημείο καμπής, όλες οι έρευνες δείχνουν ότι είναι καλύτερο να υπάρξει αποφόρτιση των καταστάσεων που προκαλούν εντάσεις, ακόμα και αν αυτό έχει ψυχολογικές επιπτώσεις έντονες στα παιδιά, εφόσον υπάρχουν. Οι συχνοί καυγάδες, η εμφανής έλλειψη αγάπης όμως περισσότερο, στο τέλος της ημέρας μπορεί να έχουν πολύ εντονότερες επιπτώσεις στην ψυχοσύνθεση όλων των μελών της οικογένειας, οδηγώντας τα σε μία αέναη και ψυχοφθόρα προσπάθεια καθημερινής άντλησης υδάτων, τα οποία όμως την άλλη μέρα βρίσκονται ακόμα στο ίδιο επίπεδο. Στο τέλος είναι αναγκαίο να πρυτανεύσει η κοινή λογική και να θυμόμαστε όλοι και όλες πως, όπως στα καράβια, έτσι και στη ζωή, όπου ανακατεύονται πολλοί και πολλές ασυντόνιστα, τα αποτελέσματα δεν είναι καλά…

Εν κατακλείδι, δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην πιστέψουμε και να μην ακούσουμε τα όσα λέει ένας από τους σπουδαιότερους καπετάνιους του πλανήτη μας, μετρημένος και ισορροπημένος άνθρωπος, οικονομικά πετυχημένος και πάνω από όλα φιλάνθρωπος. Τα όσα προαναφέρθηκαν φυσικά δεν αποτελούν παράδειγμα ελάχιστης προσπάθειας και πρόωρης εγκατάλειψης με την πρώτη δυσκολία. Αποτελούν ένα δείγμα και μία στάση ζωής που θα μας δώσουν τη δύναμη να πούμε: "Φεύγω, Αλλάζω, Ανανεώνομαι και σταματώ να Ζημιώνομαι…".

Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η χώρα είναι μέσα από την εκπαίδευση

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις   27/5/2022

Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η χώρα είναι μέσα από την εκπαίδευση.

Πριν δύο χρόνια σε ένα σεμινάριο του πανεπιστημίου Πειραιώς σε συνεργασία με την κυρία Χατζηδήμα Σταματίνα είχαμε κάνει μία έρευνα σχετικά με τις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση στην Ελλάδα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες. Ολόκληρη την έρευνα μπορείτε να την δείτε παρακάτω:

ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σε γενικές γραμμές, τα συμπεράσματα στα οποία καταλήξαμε ήταν πως οι πλουσιότερες ευρωπαϊκές χώρες και οι πιο αναπτυγμένες σε όλα τα επίπεδα είχαν δώσει ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της εκπαίδευσης. Ως εκ τούτου, δαπανούσαν πολύ μεγαλύτερα ποσά για την εκπαιδευτική τους πολιτική ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με χώρες όπως η Ελλάδα.

Ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα είναι ότι η τεχνική εκπαίδευση είχε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο σε αυτές τις χώρες, καθώς δινόταν ιδιαίτερη έμφαση στην παραγωγή και στην επαγγελματική αποκατάσταση.

Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι πως τα κράτη αυτά δεν ήταν αναπτυγμένα μόνο περισσότερο οικονομικά αλλά και ηθικά και κοινωνικά. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως η Ολλανδία εισάγει φυλακισμένους, καθώς οι φυλακές της είναι άδειες.

Η Ελλάδα οφείλει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση σε όλα τα εκπαιδευτικά πεδία. Στην επιμόρφωση και στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών, στην διαμόρφωση σύγχρονων και αποτελεσματικών προγραμμάτων σπουδών που θα προωθούν την καινοτομία, την έρευνα και μία διαφορετική μάθηση, στον σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων της χώρας, σε ένα σύστημα αξιολόγησης που θα ξεκινάει από πάνω και θα κινείται από πάνω προς τα κάτω με πολλούς και αντικειμενικούς δείκτες, που θα επιβραβεύει και δε θα τιμωρεί και φυσικά θα προσφέρει στους μαθητές και τις μαθήτριες όλα εκείνα τα απαραίτητα εφόδια και μέσα που θα κάνουν τη μάθησή τους περισσότερο διαδραστική και συνυφασμένη με τη σύγχρονη εποχή.

Φυσικά κάποιος θα μπορούσε να μας κατηγορήσει ως ιδεαλιστές. Τα πράγματα όμως δεν είναι απολύτως έτσι. Μία μικρή αύξηση των δαπανών για την παιδεία, θα μπορούσε να έχει πολλαπλάσια οφέλη για τη χώρα σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο τα επόμενα χρόνια. Τα επιστημονικά και ερευνητικά δεδομένα, αλλά και οι αριθμοί είναι αδιάψευστοι. Χώρες όπως η Φινλανδία, η Νορβηγία, η Σουηδία έχουν καταφέρει και έχουν οδηγήσει το εκπαιδευτικό τους σύστημα σε ένα τέτοιο σημείο στο οποίο οι μαθητές δεν καταλαμβάνουν μόνο τις πρώτες θέσεις σε εκπαιδευτικούς διαγωνισμούς, αλλά πάνω από όλα βγαίνουν σωστοί άνθρωποι μέσα από τα σχολεία με πολλές δεξιότητες οι οποίες είναι απαραίτητες για τον σύγχρονο πολίτη.

Σίγουρα δεν μπορούμε να αντιγράψουμε πιστά τα ξένα εκπαιδευτικά συστήματα, καθώς θα οδηγηθούμε σε ένα αποτυχημένο κακέκτυπο. Μπορούμε όμως να υιοθετήσουμε καλές πρακτικές οι οποίες θα προσαρμοστούν στα δεδομένα της χώρας μας και σε συνδυασμό με την ενίσχυση των σχολείων θα έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Δε χρειάζεται να ανακαλύψουμε την Αμερική. Χρειάζεται να μπουν στην άκρη οι γραφειοκράτες και να αναλάβουν θέσεις ευθύνης και θέσεις-κλειδιά άνθρωποι που είναι χρόνια στον εκπαιδευτικό τομέα, άνθρωποι που έχουν ζήσει τα καλά και τα στραβά μέσα από το ίδιο το σύστημα. Μόνο αυτοί μπορούν να ανατρέψουν τα δεδομένα και να δημιουργήσουν μία νέα ροπή προς ένα καλύτερο αύριο. Φυσικά απαιτείται πολλή και σκληρή δουλειά από όλους όσους εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Ανέφικτο θα μου πείτε; Θα είναι και θα παραμένει ανέφικτο όσο η πολιτική ηγεσία δεν πιέζεται από εμάς τους ίδιους να κάτσει κάτω και να δημιουργήσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα για τα επόμενα 30 χρόνια, συνταγματικά κατοχυρωμένο το οποίο δεν θα μπορεί να αλλάζει κάθε φορά που γίνονται εκλογές και το οποίο θα κριθεί στο τέλος. Τότε μόνο θα μπορούμε να έχουμε τα αποτελέσματα για το τι πετύχαμε. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα συνεχίζουμε αυτό το γαϊτανάκι ράβε-ξήλωνε το οποίο συμβαίνει κάθε τέσσερα χρόνια μη σας πω και λιγότερο. Αλλαγές και πολιτικές που δεν έχουν κανένα νόημα δεν έχουν μακροπρόθεσμη προοπτική, παρά μόνο εξυπηρετούν πρόσκαιρα πολιτικά οφέλη, τα οποία όμως οδηγούν τη χώρα σε εκπαιδευτικό και κοινωνικό τέλμα και τη ζωή των νέων σε αδιέξοδο.

Η υπομονή και η επιμονή είναι οι καλύτερες δεξιότητες που μπορούμε να καλλιεργήσουμε

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 10/1/2023

Αναμφίβολα τα τελευταία χρόνια, με όσα συμβαίνουν γύρω μας και με την ταχύτητα που τρέχουν οι εξελίξεις στον κόσμο, τα πράγματα κινούνται με τέτοιο ρυθμό που δεν προλαβαίνουμε ούτε να τα αφομιώσουμε πλήρως.

Πολλές φορές λοιπόν, νιώθουμε έναν βρόχο στον λαιμό μας τον οποίο δεν ξέρουμε πώς μπορούμε να κόψουμε. Για να έχουμε επιτυχία σε οτιδήποτε κάνουμε, αλλά και να αντέχουμε στις κακουχίες, χρειάζεται να καλλιεργήσουμε δύο δεξιότητες απαραίτητες για τη ζωή μας και την εξέλιξή της σε θετικό πλάνο. Είναι η επιμονή και η υπομονή.

Η επιμονή υπάρχει μέσα μας από τη μικρότερη ηλικία. Μπορεί κανείς να δει τα βρέφη ή τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας να διεκδικούν και να επιμένουν σε αυτό που θέλουν ενστικτωδώς. Το ίδιο συμβαίνει βέβαια και με τα παιδιά και τους εφήβους. Μεγαλώνοντας και υπό το βάρος των υποχρεώσεών μας, πολλές φορές αμελούμε να επιμείνουμε σε αυτό που πραγματικά θέλουμε. Αποτέλεσμα είναι μία γρήγορη απογοήτευση, εγκατάλειψη των προσπαθειών μας για κάτι καλύτερο και στο τέλος της ημέρας ματαίωση όλων όσων σχεδιάζουμε. Η επιμονή μπορεί να αφορά πληθώρα ζητημάτων στην καθημερινή μας ζωή. Μπορεί να χρειαστεί να επιμείνουμε ξανά και ξανά, ώστε να πετύχουμε στη δουλειά μας, να κερδίσουμε τη γυναίκα μας, να γίνουμε καλοί στις δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου μας και γενικότερα να διακριθούμε με όσα καταπιανόμαστε.

Θα ήθελα να σημειώσω εδώ βέβαια ότι η επιμονή στο λάθος μπορεί να μας οδηγήσει στην καταστροφή. Όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά και φταίμε εμείς για αυτό, είναι αναγκαίο να προσαρμοζόμαστε άμεσα και να στρίβουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Μετά πρέπει να επιμείνουμε προς εκείνη την πορεία. Έχουμε δει ανθρώπους να καταστρέφονται επειδή επιμένουν να παίζουν τυχερά παιχνίδια ή επειδή επιμένουν στα πάθη τους. Το βράδυ λοιπόν πριν πέσουμε στο κρεβάτι μας μπορούμε να φτιάξουμε μία λίστα με όλα εκείνα τα ζητήματα στα οποία πραγματικά πρέπει να επιμείνουμε, ώστε να γίνουμε καλύτεροι. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε και κατά τη διάρκεια της άθλησής μας, όπου το μυαλό μας καθαρίζει και μπορούμε να πάρουμε σοφότερες αποφάσεις.

Η δεύτερη και εξόχως σημαντική δεξιότητα είναι η υπομονή. Η επιμονή με την υπομονή είναι αδερφάκια. Πάνε μαζί και συνήθως όποιος ή οποία διαθέτει τη μια, διαθέτει και την άλλη. Για να έχεις επιμονή χρειάζεσαι υπομονή και για να έχεις υπομονή χρειάζεσαι επιμονή. Δεν γίνεται να σου λείπει το ένα από τα δύο. Οι δυνάμεις του ανθρώπου είναι πραγματικά αστείρευτες και μπορεί να υπομένει τα πάντα. Πραγματικά κανείς δεν γνωρίζει τι μπορεί να κάνει μέχρι να το διαπιστώσει ο ίδιος. Επειδή όμως αυτό μπορεί να αργήσει, χρειάζεται υπομονή ώστε να φανούν τα αποτελέσματα της επιμονής. Η υπομονή είναι χάρισμα το οποίο μπορεί να μας βοηθήσει τόσο στον οικονομικό μας βίο όσο και στην καθημερινή μας οικογενειακή, και όχι μόνο, ζωή.

Οι δάσκαλοι έχει αποδειχθεί πως χρειάζονται τεράστια αποθέματα υπομονής και αυτό τους κάνει καλούς και σε πολλά άλλα πράγματα. Σε μία πρόσφατη έρευνα αποδείχθηκε ότι όσοι εκπαιδευτικοί ασχολούνταν με το χρηματιστήριο, είχαν καλύτερες επιδόσεις στις επενδύσεις τους επειδή ακριβώς είχαν την υπομονή να περιμένουν να ωριμάσουν και να γευτούν τις επιτυχίες τους. Καλύτερες ακόμα και από αυτούς που ασχολούνται με τα χρηματοπιστωτικά, καθώς το άγχος για το γρήγορο κέρδος τούς οδηγεί πολλές φορές σε λάθος συναλλαγές. Την ίδια στιγμή στη σημερινή εποχή έχει χαθεί πλέον η υπομονή ανάμεσα στους ανθρώπους, με αποτέλεσμα τα διαζύγια να έρχονται το ένα μετά το άλλο. Η υπομονή στον δρόμο, στους χώρους εργασίας πνέει τα λοίσθια και οι εντάσεις αυξάνονται συνεχώς. Γενικά ο λαός μας δεν φημίζεται για την υπομονή του.

Καταλήγοντας, θα ήθελα να σημειώσω πως η επιτυχία στη ζωή μας εξαρτάται πολύ από όλα τα παραπάνω. Συνήθως οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι είναι αυτοί που επιμένουν και έχουν την υπομονή να γευτούν τους καρπούς των επιτυχιών τους. Το ίδιο συμβαίνει και με το ψάρεμα. Είναι μία μικρογραφία της ίδιας της ζωής. Αυτός-ή που επιμένει και ψάχνεται, αυτός που έχει την υπομονή να περιμένει, είναι και αυτός που στο τέλος βγάζει το ψάρι. Οι υπόλοιποι-ες απλά μένουν να τον κοιτούν…

Μπροστά στις δυνάμεις της φύσης είμαστε πραγματικά ένα μηδενικό

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Τις τελευταίες εβδομάδες συνέβη στη χώρα μας μία από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές στην ιστορία της. Χιλιάδες στρέμματα έγιναν στάχτη και η οικολογική καταστροφή είναι πραγματικά αδιανόητη.

Τραγικές είναι και οι ανθρώπινες απώλειες που υπήρξαν από την πλευρά των εθελοντών πυροσβεστών, που έδωσαν τα πάντα μαζί με τους πυροσβέστες τόσο της χώρας μας όσο και άλλων χωρών, για να τιθασεύσουν το πύρινο θηρίο. Τηρουμένων των αναλογιών οι ανθρώπινες απώλειες ευτυχώς δεν μεγεθύνθηκαν. Οι μνήμες από το Μάτι είναι ακόμα νωπές και ο φόβος είναι αυτός που οδηγεί τους ανθρώπους πολλές φορές στο να προστατευτούν. Την ίδια στιγμή πρέπει να παραδεχτούμε ότι σε οργανωτικό επίπεδο, όσον αφορά τον τομέα "ανθρώπινες απώλειες", έχουν γίνει σημαντικά βήματα μετά τις τελευταίες φυσικές καταστροφές. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και σε επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος.

Η χώρα μας εκεί υστερεί σημαντικά. Ο πυροσβεστικός στόλος είναι απαρχαιωμένος, αντιπυρικές ζώνες δεν υπάρχουν πουθενά, η ατομική ευθύνη που έχει ο καθένας για να καθαρίζει το οικόπεδό του αγνοείται, αυθαίρετα συνεχίζονται να χτίζονται μέσα σε δάση, οι πυρομανείς συλλαμβάνονται και αφήνονται ελεύθεροι ή δεν οδηγούνται ποτέ στη δικαιοσύνη, οικοπεδοφάγοι και συμφέροντα δρουν ανεξέλεγκτα. Αυτές είναι οι βασικές αιτίες της κακοδαιμονίας μας. Η κλιματική κρίση είναι απλά ο σύμμαχός τους.

Ακόμη όμως και όλα τα παραπάνω να φτιάξουμε, που πρέπει να γίνουν ασυζητητί, η δύναμη της φύσης μερικές φορές είναι τόσο μεγάλη που το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, είναι να παρακολουθούμε εμβρόντητοι τα όσα εκτυλίσσονται. Σε χώρες συνηθισμένες σε βροχή, όπως η Γερμανία, η Αυστρία και η Ολλανδία, είδαμε πριν ένα μήνα απίστευτες πλημμύρες και καταστροφές με πολλά θύματα.

Όταν λοιπόν η φύση μάς χτυπάει ανελέητα, είναι φυσικό πολλές φορές να χάνουμε την ψυχραιμία, να λειτουργούμε με το συναίσθημα και να πιστεύουμε οτιδήποτε μας προωθούν. Αν μάλιστα έχουμε μία επιρρέπεια προς το να πιστεύουμε ότι τα πάντα είναι σχεδιασμένα και για όλα φταίνε όλοι οι άλλοι, τότε δεν θέλουμε παρά ένα μικρό κομματάκι για να κυλήσουμε στον βούρκο του δογματισμού και των fake news. Χάνουμε την πίστη μας στα επιστημονικά δεδομένα, αναλωνόμαστε μόνο στο παρόν, έτοιμοι να κατηγορήσουμε τους πάντες και τα πάντα και ζωσμένοι με εκρηκτικά της μικροπολιτικής που μπορούν να διχάσουν και να καταστρέψουν οποιαδήποτε κοινωνία.

Μπροστά στις δυνάμεις της φύσης είμαστε απλά ένα μηδενικό. Όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε αυτό, τόσο πιο γρήγορα θα πάρουμε μέτρα πρόληψης για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση και να αποφύγουμε παρόμοιες εικόνες, όσο μπορεί να συμβεί αυτό.

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 17/9/2021

Την ελευθερία αντίδρασης στις καταστάσεις της ζωής δεν μπορεί να σας την πάρει κανείς

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις   22/4/2021

Τον τελευταίο μήνα και με αφορμή τα όσα συμβαίνουν στον πόλεμο στην Ουκρανία σκέψεις και ανησυχίες στροβιλίζονται στο μυαλό όλων μας.

 

Ανεξάρτητα από την προσωπική άποψη του καθένα, η καταδίκη μιας εισβολής και η προσπάθεια αναθεώρησης των συνόρων εν έτει 2022 είναι καταδικαστέα και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ανοίξει την όρεξη και σε άλλους που επιδιώκουν μέσα από τη ρητορική τους τον ίδιο σκοπό.

 

Όταν έχουμε μία μάχη Δαυίδ εναντίον Γολιάθ, τα πράγματα είναι πάντα δύσκολα. Στο εξαιρετικό βιβλίο του Victor Frankl, "Το νόημα της ζωής", το οποίο έχει πουλήσει πάνω από δώδεκα εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως, ο συγγραφέας περιγράφει το σκεπτικό του όταν τον έκλεισαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Αυτό το κομμάτι που θα παραθέσω τώρα πιστεύω ταιριάζει απόλυτα και στα όσα βιώνουμε αυτούς τους καιρούς: "Δυνάμεις πέρα από τον έλεγχό σου μπορούν να σου πάρουν όλα όσα έχεις εκτός από ένα, την ελευθερία σου να επιλέξεις πώς θα αντιδράσεις στην κατάσταση. Δεν μπορείς να ελέγχεις τι συμβαίνει στη ζωή σου, αλλά μπορείς πάντα να  ελέγχεις τι θα αισθανθείς και τι θα κάνεις σχετικά με αυτό που σου συμβαίνει."

 

Γενική αίσθηση είναι πως τα παραπάνω λόγια δείχνουν με τρόπο ξεκάθαρο, γιατί ο ουκρανικός λαός επέλεξε να αμυνθεί, να αντιδράσει και τελικά όπως δείχνουν τα πράγματα, να τσαλακώσει το γόητρο της Ρωσικής Αρκούδας. Η εισβολή ξεκάθαρα ήταν κάτι το οποίο δύσκολα θα μπορούσε να αποφευχθεί, αφού είχε αποφασιστεί από ανώτερα κέντρα. Ο τρόπος αντίδρασης όμως των Ουκρανών δεν ήταν δεδομένος.

 

Μπροστά τους είχανε δύο δρόμους. Τον πρώτο, της άμεσης παράδοσης και αποφυγής απωλειών, και τον δεύτερο, της αντίστασης και της μάχης. Πορεία δύσκολη γεμάτη απώλειες και κακουχίες. Η ελευθερία βούλησής τους, τους οδήγησε στο να πολεμήσουν και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Άσχετα από τις διαφορές μεταξύ τους, μπορεί κανείς να δει πως υπήρξε μία γενικότερη συσπείρωση του λαού, όπως συμβαίνει σε περιπτώσεις εξωτερικής επίθεσης. Ενώ θα περίμενε κανείς πως η διάσπαση θα μεγεθυνόταν, τελικά συνέβη το αντίθετο. Ο κίνδυνος όμως για εμφύλιο θα ελλοχεύει πάντα μετά το τέλος του πολέμου.

 

Κάτι τελευταίο που πρέπει να επισημανθεί επιπλέον, είναι πως στη σημερινή εποχή αναθεωρητικές βλέψεις δεν τυγχάνουν γενικής αποδοχής. Η συσπειρωμένη και μαζική αντίδραση της Δύσης, η οποία κατά το παρελθόν έκανε και αυτή αντίστοιχα λάθη, κόβει την όρεξη για τέτοιες τακτικές. Ο πόλεμος με όπλα μπορεί να είναι βαρύς, αλλά ο οικονομικός πόλεμος είναι μακροχρόνιος, εξαντλητικός και στο τέλος εξαϋλώνει κυβερνήσεις. Να έχουμε πάντα στο μυαλό μας, ότι ακόμη και αν χάσουμε τα πάντα, ποτέ δεν θα μείνουμε χωρίς κάτι, εφόσον υπάρχει η επιλογή τού τρόπου αντίδρασης από μέρους μας.

 

Το έδειξε η ελληνική επανάσταση και ο ελληνικός λαός το 1821, το δείχνει ο ουκρανικός λαός σχεδόν 200 χρόνια μετά. Η τεχνολογία αλλάζει τα μέσα του πολέμου, η θέληση των λαών όμως για αυτοδιάθεση, ανεξαρτησία και ελευθερία επιλογής μένει και θα μένει για πάντα η ίδια.

Ο βιολογικός πλούτος είναι σημαντικότερος από τον χρηματικό

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 15 Ιουλίου 2022.

Τα τελευταία χρόνια μέσα από τις οικονομικές κρίσεις, τις πανδημίες και τις συνέπειες από τους πολέμους, παρατηρείται μία έντονη δημογραφική παρακμή.

Το γεγονός αυτό δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο και κάτι τοπικά εντοπισμένο. Οι δυτικές κοινωνίες με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, που βιώνουν τις τελευταίες δεκαετίες, παρουσιάζουν μία μείωση στον αριθμό των γεννήσεων σε αντίθεση με τις χώρες που βρίσκονται ανατολικότερα. Αυτό αποδεικνύεται περίτρανα και από τον πληθυσμό της Τουρκίας ο οποίος έχει φτάσει τα ενενήντα εκατομμύρια ενώ της Ελλάδας παραμένει στα δέκα, όταν πριν από πενήντα χρόνια βρισκόμασταν περίπου στα ίδια επίπεδα.

Ο δημογραφικός επεκτατισμός και η ειρηνική κατάληψη περιοχών μέσα από τη δημογραφική ακμή δεν είναι κάτι καινούργιο. Το βλέπουμε όμως να παίρνει σάρκα και οστά με ταχείς ρυθμούς σήμερα, οδηγώντας σε μία υποβόσκουσα σύγκρουση Ανατολής και Δύσης. Κανείς δεν ξέρει πού θα οδηγήσει αυτή η κατάσταση και ποιο θα είναι το τέλος…

Αδιαμφισβήτητα, μέσα από τα ερευνητικά και επιστημονικά δεδομένα φαίνεται ότι πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή. Η έλλειψη παιδιών οδηγεί σε παρακμή τόσο οικονομική όσο και κοινωνική, ενώ η υπερβολική γεννητικότητα οδηγεί πάλι σε οικονομική και κοινωνική παρακμή. Ο αριθμός των τριών με πέντε παιδιών είναι ο κατάλληλος, ώστε να διαιωνίζεται και το είδος, αλλά και να μπορεί να συντηρηθεί το ασφαλιστικό σύστημα, χωρίς να πιέζονται οι νεότερες γενιές. Την ίδια στιγμή οι νεότεροι άνθρωποι προσφέρουν εργατικό δυναμικό και φρέσκες ιδέες στον κοινωνικό ιστό.

Το πρόβλημα στις μέρες μας εντοπίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό στις ευρωπαϊκές χώρες και λιγότερο στην αμερικανική ήπειρο όπου μπορούμε να δούμε πως η δημογραφική γήρανση είναι μικρότερη. Τα νέα πρότυπα ζωής, καθώς και η τάση των ανθρώπων για λιγότερες ευθύνες στον οικογενειακό βίο οδηγεί τους περισσότερους και τις περισσότερες στο να τεκνοποιήσουν σε μεγαλύτερη ηλικία κάνοντας ένα παιδί. Όπως είναι λογικό, ο πληθυσμός πολύ δύσκολα μπορεί να διατηρηθεί στα σημερινά επίπεδα χάνοντας δύο άτομα και φέρνοντας ένα καινούργιο. Κάθε χρόνο ουσιαστικά χάνεται ένα χωριό ή μία πόλη από τη χώρα μας.

Στη φύση βέβαια δεν υπάρχουν κενά. Είναι σίγουρο πως μελλοντικά τα όποια κενά υπάρξουν, θα συμπληρωθούν από νέα άτομα τα οποία θα εισαχθούν στη γονιδιακή δεξαμενή με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Μπορεί να μην είναι αυτός ο πιο επιθυμητός τρόπος για τη λύση του δημογραφικού, όμως στην παρούσα κατάσταση δε διαφαίνεται κάτι άλλο στον ορίζοντα.

Ο σημερινός κόσμος όπως έχει διαρθρωθεί, οδηγεί αναγκαστικά τους νέους σε μικρότερους ρυθμούς τεκνοποίησης. Η ανεργία, η έλλειψη κινήτρων και η λογική της καλοπέρασης δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για αυξημένη κινητικότητα. Την ίδια στιγμή θέλουμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας τα πάντα. Με τα οικονομικά μας να είναι στριμωγμένα, αυτό φαντάζει όλο και πιο δύσκολο.

Μόνη λύση είναι η πλήρης κατανόηση του φαινομένου και η αντιμετώπισή του από τις ρίζες. Οικονομικά και κοινωνικά κίνητρα, αλλαγή νοοτροπίας μέσα από την εκπαίδευση και στήριξη από το κράτος με κάθε τρόπο, αποτελούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για μία στροφή στον κατηφορικό δρόμο που ανοίγεται μπροστά μας.

Οι επιλογές που έχουμε λοιπόν είναι δύο. Να αντιστρέψουμε την κατάσταση πριν να είναι αργά και να δώσουμε μία ευκαιρία στη χώρα να ορθοποδήσει μέσα από τη δημιουργία νέων ανθρώπων ή να περάσουμε σε συνεχόμενη παρακμή όπου κάθε γενιά θα περνάει και πιο δύσκολα από την επόμενη, μέχρι να συμπληρωθεί το κενό από γονίδια άλλης δεξαμενής. Και για όσους και όσες σκέφτονται τις σκοτούρες και τα βάσανα, καλά θα ήταν να θυμούνται αυτό που είχε γράψει ο Ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός Κικέρων.

"Πολλά παιδιά, πολλές σκοτούρες. Κανένα παιδί, καμία χαρά!"

 

 

Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τις μαθησιακές δυσκολίες με αποτελεσματικό τρόπο

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Για καλύτερη θέαση, μπορείτε να γυρίσετε το κινητό οριζόντια. 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 14/1/2023

Οι μαθητές-τριες με μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις όσον αφορά την εκπαίδευση. Μια μαθησιακή δυσκολία μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα ενός μαθητή να επεξεργάζεται, να θυμάται και να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τις πληροφορίες. Αυτές οι δυσκολίες μπορούν επίσης να δημιουργήσουν ζητήματα στο διάβασμα, στη γραφή, στις πράξεις, αλλά και στην επαφή με τους συμμαθητές και τις συμαθήτριές τους. Σύμφωνα με έρευνες, περίπου ένας στους πέντε μαθητές παρουσιάζει μαθησιακές δυσκολίες.

Οι μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να εκδηλωθούν με διαφορετικούς τρόπους και ποικίλλουν σε βαρύτητα. Μερικοί μαθητές-τριες με μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να δυσκολεύονται με τις λεπτές κινητικές δεξιότητες, ενώ άλλοι μπορεί να έχουν δυσκολίες με την οργάνωση ή την επεξεργασία πληροφοριών. Πολλά από αυτά τα παιδιά επίσης έχουν ενισχυμένες άλλες δεξιότητες, όπως δημιουργικότητα, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και ισχυρές οπτικές δεξιότητες.

Είναι σημαντικό για τους εκπαιδευτικούς να εντοπίζουν τους μαθητές-τριες με μαθησιακές δυσκολίες όσο το δυνατόν νωρίτερα, ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν οι κατάλληλες παρεμβάσεις. Εδώ φυσικά κρίνεται απαραίτητη και η συνεργασία των γονέων. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να κάνει σημαντική διαφορά στην ακαδημαϊκή επιτυχία ενός μαθητή και μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη συναισθηματικών και κοινωνικών προβλημάτων που ίσως προκύψουν από την απογοήτευση και την αίσθηση της αποτυχίας.

Τα εξατομικευμένα εκπαιδευτικά σχέδια (διαφοροποιημένη διδασκαλία) δημιουργούνται για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, ώστε να τους παρέχουν την υποστήριξη που χρειάζονται για να επιτύχουν τους στόχους τους. Είναι προσαρμοσμένα για να ανταποκρίνονται στις μοναδικές ανάγκες κάθε μαθητή και αξιοποιούν στρατηγικές, όπως επιπλέον χρόνο σε εργασίες ή τεστ, χρήση βοηθητικής τεχνολογίας και ατομική ή  ομαδική διδασκαλία.

Οι δάσκαλοι-ες μπορούν επίσης να παρέχουν υποστήριξη χρησιμοποιώντας μια ποικιλία μεθόδων διδασκαλίας για να βοηθήσουν τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες να μάθουν. Για παράδειγμα, οπτικά βοηθήματα όπως διαγράμματα, βίντεο και εικόνες μπορούν να είναι αποτελεσματικά βοηθώντας τους μαθητές να κατανοήσουν έννοιες. Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε την επανάληψη, τις πρακτικές δραστηριότητες και την ομαδική εργασία για να προσελκύσουμε μαθητές με διαφορετικά στυλ μάθησης.

Οι γονείς επιφορτίζονται με κρίσιμο ρόλο στην υποστήριξη των παιδιών τους με μαθησιακές δυσκολίες. Είναι αναγκαίο να συνεργαστούν με τους δασκάλους για να δημιουργήσουν και να εφαρμόσουν στρατηγικές που θα βοηθήσουν το παιδί τους να πετύχει. Μπορούν επίσης να υποστηρίξουν τις ανάγκες του παιδιού τους και να συνεργαστούν με το σχολείο για να διασφαλίσουν ότι το παιδί τους λαμβάνει την κατάλληλη υποστήριξη.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι μαθητές-τριες με μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να επιτύχουν ακαδημαϊκά και στη ζωή. Πολλά επιτυχημένα άτομα, συμπεριλαμβανομένων επιχειρηματιών, αθλητών και καλλιτεχνών, έχουν και είχαν μαθησιακές δυσκολίες. Με τη σωστή υποστήριξη, οι μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να ξεπεραστούν! 

Συμπερασματικά, οι μαθητές-τριες με μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις, αλλά με έγκαιρη παρέμβαση, εξατομικευμένη υποστήριξη και ποικίλες μεθόδους διδασκαλίας, μπορούν να επιτύχουν εκεί που παλαιότερα θα το θεωρούσαμε αδύνατο. Οι δάσκαλοι, οι γονείς και όλοι όσοι έρχονται σε επαφή με τα παιδιά, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην παροχή της υποστήριξης και των διευκολύνσεων που χρειάζονται οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες για να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους.

Στο χέρι μας είναι να τα καταφέρουμε και θα τα καταφέρουμε...

Γιατί είναι σημαντικό να λέμε την αλήθεια

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Για καλύτερη θέαση, μπορείτε να γυρίσετε το κινητό οριζόντια. 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 14/1/2023

Γιατί είναι σημαντικό να λέμε την αλήθεια

Θα ήθελα να ξεκινήσω το σημερινό μου άρθρο με μία φράση του Winston Churchill: "Δεν υπάρχει χειρότερη τακτική για έναν ηγέτη, από το να συντηρεί ψεύτικες ελπίδες, οι οποίες στο τέλος θα εξανεμιστούν". Όλοι και όλες γνωρίζουμε πως αργά ή γρήγορα η αλήθεια λάμπει και καλούμαστε όλοι να την αντιμετωπίσουμε. Είναι προτιμότερο λοιπόν να βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι από την αρχή ή να διαπιστώνουμε με πικρία και απογοήτευση την πλάνη μας αργότερα;

Οι λόγοι για τους οποίους η αλήθεια πρέπει να κυριαρχεί στο είναι μας είναι πολλοί. Στο σημερινό άρθρο θα προσπαθήσουμε να σταχυολογήσουμε τους βασικότερους.

Το να είμαστε ειλικρινείς βοηθάει στο να χτίζουμε σχέσεις εμπιστοσύνης. Σχέσεις δυνατές που θα κρατήσουν στον χρόνο. Δεν κρύβουμε κάτω από το χαλί όσα δεν θέλουν να ακούσουν οι υπόλοιποι. Ο ακροατής, η οικογένειά μας, οι συνάδελφοί μας, ξέρουν με ποιον έχουν να κάνουν. Η διπροσωπία και η υποκρισία, όταν αναδυθούν στην επιφάνεια, ραγίζουν το γυαλί δια παντός. Συστηθείτε λοιπόν με ειλικρίνεια στο κοντινό σας περιβάλλον και στο χώρο εργασίας σας. Μη φοβάστε να διαφωνήσετε, αλλά όταν το κάνετε, να το κάνετε εμπεριστατωμένα και με τρόπο που να μην προσβάλλει τους συνομιλητές σας. Μη χρησιμοποιείτε ψευδείς πληροφορίες ή επιχειρήματα για τα οποία δεν μπορείτε να είστε βέβαιοι. Είναι χειρότερο και θα εκτεθείτε όταν η αλήθεια σας χτυπήσει κατά πρόσωπο. Καλύτερα να είστε ειλικρινείς και να πείτε τη μαγική φράση που φοβόμαστε πολλές φορές να ξεστομίσουμε: "Αυτό δεν το γνωρίζω, θα το εξετάσω και θα σας απαντήσω σε μεταγενέστερο χρόνο".

Η επιλογή να ακολουθήσουμε τον δρόμο της αλήθειας δείχνει παρρησία εκ μέρους μας. Αναδεικνύει το εσωτερικό μας θάρρος και τη δύναμη της προσωπικότητάς μας. Δεν είναι λίγες οι φορές που ζούμε μέσα σε μία πλάνη και νομίζουμε πως αποκρύπτοντας δύσκολες καταστάσεις και ανακοινώσεις κερδίζουμε χρόνο. Βραχυπρόθεσμα αυτό ισχύει. Μακροπρόθεσμα όμως η ζημιά είναι πολύ μεγαλύτερη, καθώς στερούμε ζωτικό χρόνο σε όσους είναι αναγκαίο να μάθουν την αλήθεια, ώστε να προετοιμαστούν κατάλληλα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα στο σημείο αυτό μπορεί να αποτελέσει η ιατρική. Η καθυστέρηση της ανακοίνωσης μιας σοβαρής ασθένειας, μπορεί βραχυπρόθεσμα να είναι ανακουφιστική για τον ασθενή, μακροπρόθεσμα όμως θα έχει δυσμενέστερες συνέπειες, καθώς η κατάλληλη θεραπεία δε θα εκτελεστεί στην ώρα της.

Στη χώρα που ζούμε η έννοια της προσωπικής ευθύνης χάνεται μπροστά στη συλλογική. Αυτό είναι μία φυσιολογική ανθρώπινη αντίδραση, μας οδηγεί να αποποιηθούμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί, αλλά μας εκθέτει ευρύτερα, όταν αυτό γίνει αντιληπτό από τον περίγυρό μας. Η λογοδοσία είναι μία λέξη που σπάνια ακούμε στον δημόσιο διάλογο, αλλά έχει εξέχουσα σημασία. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην κάνουμε λάθη στη ζωή μας, ειδικά όταν διοικούμε μια επιχείρηση ή έχουμε κάποιες σημαντικές θέσεις ευθύνης σε πολιτικά πόστα ή άλλους οργανισμούς. Είναι εξόχως σημαντικό να αναγνωρίσουμε πότε το καράβι πηγαίνει προς τη λάθος κατεύθυνση και να υποβάλλουμε σε ελέγχους το σκεπτικό μας και τις πράξεις μας, κάνοντας τους συνεργάτες βοηθούς μας και οδηγούς μας προς τη σωστή κατεύθυνση. Για να συμβεί αυτό πρέπει να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, να φανερώσουμε όλα τα δεδομένα στο τραπέζι και, όταν χρειαστεί, να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα ακόμα και αν αντιδρούν όσοι νομίζουν ότι κατέχουν την αλήθεια, αλλά η πραγματικότητα δείχνει προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Εν κατακλείδι, αν ήμασταν πιο ειλικρινείς και αντιμετωπίζαμε τους φόβους μας, η κοινωνία θα ήταν πιο δίκαιη και πιο αποτελεσματική. Οι σχέσεις μας πιο ειλικρινείς και με λιγότερα προβλήματα. Δεν μπορεί να υπάρξει η απόλυτη ειλικρίνεια, καθώς η ανθρώπινη φύση είναι αξεπέραστη. Το εχουμε νιώσει πολλές φορές και εμείς οι ίδιοι, όταν το ένστικτό μας μας λέει, να αποκρύψουμε ή να καθυστερήσουμε την αλήθεια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως πως είμαστε άνθρωποι και η υπόστασή μας μπορεί να πάει κόντρα στα ένστικτά μας, σε αντίθεση με το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο. Μιλήστε λοιπόν αληθινά και στο τέλος της ημέρας το μόνο που έχετε να αποκομίσετε, μετά από τις πρόσκαιρες δυσκολίες, θα είναι ψυχική γαλήνη, ηρεμία και εποικοδομητικές κοινωνικές σχέσεις.

Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η χώρα είναι μέσα από την εκπαίδευση

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Για καλύτερη θέαση, μπορείτε να γυρίσετε το κινητό οριζόντια. 

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις   27/5/2022

Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η χώρα είναι μέσα από την εκπαίδευση.

Πριν δύο χρόνια σε ένα σεμινάριο του πανεπιστημίου Πειραιώς σε συνεργασία με την κυρία Χατζηδήμα Σταματίνα είχαμε κάνει μία έρευνα σχετικά με τις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση στην Ελλάδα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες. Ολόκληρη την έρευνα μπορείτε να την δείτε παρακάτω:

ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σε γενικές γραμμές, τα συμπεράσματα στα οποία καταλήξαμε ήταν πως οι πλουσιότερες ευρωπαϊκές χώρες και οι πιο αναπτυγμένες σε όλα τα επίπεδα είχαν δώσει ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της εκπαίδευσης. Ως εκ τούτου, δαπανούσαν πολύ μεγαλύτερα ποσά για την εκπαιδευτική τους πολιτική ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με χώρες όπως η Ελλάδα.

Ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα είναι ότι η τεχνική εκπαίδευση είχε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο σε αυτές τις χώρες, καθώς δινόταν ιδιαίτερη έμφαση στην παραγωγή και στην επαγγελματική αποκατάσταση.

Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι πως τα κράτη αυτά δεν ήταν αναπτυγμένα μόνο περισσότερο οικονομικά αλλά και ηθικά και κοινωνικά. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως η Ολλανδία εισάγει φυλακισμένους, καθώς οι φυλακές της είναι άδειες.

Η Ελλάδα οφείλει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση σε όλα τα εκπαιδευτικά πεδία. Στην επιμόρφωση και στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών, στην διαμόρφωση σύγχρονων και αποτελεσματικών προγραμμάτων σπουδών που θα προωθούν την καινοτομία, την έρευνα και μία διαφορετική μάθηση, στον σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων της χώρας, σε ένα σύστημα αξιολόγησης που θα ξεκινάει από πάνω και θα κινείται από πάνω προς τα κάτω με πολλούς και αντικειμενικούς δείκτες, που θα επιβραβεύει και δε θα τιμωρεί και φυσικά θα προσφέρει στους μαθητές και τις μαθήτριες όλα εκείνα τα απαραίτητα εφόδια και μέσα που θα κάνουν τη μάθησή τους περισσότερο διαδραστική και συνυφασμένη με τη σύγχρονη εποχή.

Φυσικά κάποιος θα μπορούσε να μας κατηγορήσει ως ιδεαλιστές. Τα πράγματα όμως δεν είναι απολύτως έτσι. Μία μικρή αύξηση των δαπανών για την παιδεία, θα μπορούσε να έχει πολλαπλάσια οφέλη για τη χώρα σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο τα επόμενα χρόνια. Τα επιστημονικά και ερευνητικά δεδομένα, αλλά και οι αριθμοί είναι αδιάψευστοι. Χώρες όπως η Φινλανδία, η Νορβηγία, η Σουηδία έχουν καταφέρει και έχουν οδηγήσει το εκπαιδευτικό τους σύστημα σε ένα τέτοιο σημείο στο οποίο οι μαθητές δεν καταλαμβάνουν μόνο τις πρώτες θέσεις σε εκπαιδευτικούς διαγωνισμούς, αλλά πάνω από όλα βγαίνουν σωστοί άνθρωποι μέσα από τα σχολεία με πολλές δεξιότητες οι οποίες είναι απαραίτητες για τον σύγχρονο πολίτη.

Σίγουρα δεν μπορούμε να αντιγράψουμε πιστά τα ξένα εκπαιδευτικά συστήματα, καθώς θα οδηγηθούμε σε ένα αποτυχημένο κακέκτυπο. Μπορούμε όμως να υιοθετήσουμε καλές πρακτικές οι οποίες θα προσαρμοστούν στα δεδομένα της χώρας μας και σε συνδυασμό με την ενίσχυση των σχολείων θα έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Δε χρειάζεται να ανακαλύψουμε την Αμερική. Χρειάζεται να μπουν στην άκρη οι γραφειοκράτες και να αναλάβουν θέσεις ευθύνης και θέσεις-κλειδιά άνθρωποι που είναι χρόνια στον εκπαιδευτικό τομέα, άνθρωποι που έχουν ζήσει τα καλά και τα στραβά μέσα από το ίδιο το σύστημα. Μόνο αυτοί μπορούν να ανατρέψουν τα δεδομένα και να δημιουργήσουν μία νέα ροπή προς ένα καλύτερο αύριο. Φυσικά απαιτείται πολλή και σκληρή δουλειά από όλους όσους εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Ανέφικτο θα μου πείτε; Θα είναι και θα παραμένει ανέφικτο όσο η πολιτική ηγεσία δεν πιέζεται από εμάς τους ίδιους να κάτσει κάτω και να δημιουργήσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα για τα επόμενα 30 χρόνια, συνταγματικά κατοχυρωμένο το οποίο δεν θα μπορεί να αλλάζει κάθε φορά που γίνονται εκλογές και το οποίο θα κριθεί στο τέλος. Τότε μόνο θα μπορούμε να έχουμε τα αποτελέσματα για το τι πετύχαμε. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα συνεχίζουμε αυτό το γαϊτανάκι ράβε-ξήλωνε το οποίο συμβαίνει κάθε τέσσερα χρόνια μη σας πω και λιγότερο. Αλλαγές και πολιτικές που δεν έχουν κανένα νόημα δεν έχουν μακροπρόθεσμη προοπτική, παρά μόνο εξυπηρετούν πρόσκαιρα πολιτικά οφέλη, τα οποία όμως οδηγούν τη χώρα σε εκπαιδευτικό και κοινωνικό τέλμα και τη ζωή των νέων σε αδιέξοδο.

Μη φοβάστε να δοκιμάσετε νέα πράγματα στη ζωή σας

 

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Για καλύτερη θέαση, μπορείτε να γυρίσετε το κινητό οριζόντια. 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ευβοϊκό τύπο στις 13/1/2023

Μη φοβάστε να δοκιμάσετε νέα πράγματα στη ζωή σας

Πολλές φορές εμείς οι άνθρωποι μένουμε σταθερά παγιωμένοι σε καταστάσεις και εμπειρίες. Αυτό είναι λογικό, καθώς όλοι αναζητούμε την ασφάλεια και τη σιγουριά που προσφέρει μία μόνιμη κατάσταση.

Τι γίνεται όμως όταν αποφασίσουμε να δοκιμάσουμε κάτι καινούργιο, κάτι διαφορετικό από αυτά που έχουμε συνηθίσει; Σίγουρα η αλλαγή είναι πάντα επώδυνη, αλλά και πολλές φορές ωφέλιμη. Στην αρχή υπάρχει πιθανότητα να απογοητευτούμε, καθώς δεν θα τα καταφέρνουμε όπως θέλουμε. Δεν πρέπει όμως με τίποτα να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Χρειάζεται σκληρή δουλειά, μελέτη, θυσία προσωπικού χρόνου ακόμη και νύχτες αϋπνίας, ώσπου να βρούμε τι κάνουμε λάθος.

Η έτοιμη τροφή μπορεί να μας προσφέρει μία προσωρινή χαρά. Μπορεί να μας δώσει και μία πρόσκαιρη αρχική επιτυχία, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα όμως να διαρκέσει. Αν δεν προσπαθήσουμε με τις δικές μας δυνάμεις και δεν αφιερώσουμε ώρες, δεν πρόκειται να έχουμε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα σε οτιδήποτε νέο και να δοκιμάσουμε. Η αναζήτηση των ταλέντων μας και των χαρισμάτων μας είναι μία κατάσταση που κρατάει δια βίου. Κάθε άνθρωπος στη ζωή του περνάει πολλές και διαφορετικές φάσεις. Σε κάποιες από αυτές θα κατασταλάξει κάπου, σε κάποιες άλλες απλά θα τις δοκιμάσει και θα προχωρήσει παρακάτω. Τι θα συμβεί όμως αν δεν δοκιμάσει ποτέ τίποτα; Είναι πολύ εύκολο όταν καθόμαστε στον καναπέ μας να ασκούμε το εθνικό μας άθλημα που δεν είναι άλλο από την κριτική. Να ζηλεύουμε τους άλλους για αυτά που έχουν πετύχει χωρίς να σκεφτούμε αν μπορούμε να τα κάνουμε και εμείς.

Αυτό που έχω καταλάβει εγώ μέσα από αυτά τα λίγα χρόνια στα οποία ζω είναι πως, εάν είναι κάτι ανθρωπίνως δυνατόν, μπορείς να το κάνεις και εσύ. Δεν έχει σημασία πότε θα ξεκινήσεις, αλλά να ξεκινήσεις. Μπορεί να μετανιώσεις που άργησες. Η χαρά που θα πάρεις όμως από τα επιτεύγματα στη συνέχεια θα είναι απύθμενη και θα καλύψει αυτό το μικρό χαμένο διάστημα. Αφήστε λοιπόν τις τηλεοράσεις και τις οθόνες και βγείτε έξω, ανακαλύψτε και δοκιμάστε νέα πράγματα και νέες εμπειρίες. Θέλετε αυτά να αφορούν τον αθλητισμό, θέλετε να αφορούν τη μουσική, θέλετε να αφορούν κοινωνικές εκδηλώσεις, οτιδήποτε θέλετε, απλά σηκωθείτε από το καθιστικό σας…

Κλείνοντας καλό είναι να θυμόμαστε πάντα πως δεν υπάρχει παρθενογένεση. Άρα μαθαίνω εγώ από εσάς και εσείς μαθαίνετε από εμένα. Έτσι προχωράει η ζωή και έτσι προχωράμε όλοι μαζί μπροστά. Σαφέστατα θα υπάρξουν κάποιες στιγμές που μπορεί να βρείτε κάτι που να μην το έχει κάνει κανείς άλλος. Αξιοποιήστε το κατάλληλα, αλλά και μοιραστείτε το με τους υπόλοιπους. Στο τέλος της ημέρας θα βγείτε κερδισμένοι παρά χαμένοι…

Το μυστικό της ευτυχίας δεν το ανακάλυψα εγώ, αλλά ο Αριστοτέλης!

 

 

Tου Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση

Εκπαιδευτικού Π.Ε. 70

Για καλύτερη θέαση, μπορείτε να γυρίσετε το κινητό οριζόντια. 

Εκπαιδευτικού Π.Ε. 70

 Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 3/9/2021

Ίσως ο μεγαλύτερος φιλόσοφος που πέρασε ποτέ από αυτό τον πλανήτη, ο Αριστοτέλης, να έχει ανακαλύψει το μυστικό εκείνο που μπορεί να μας προσφέρει στιγμές ευτυχίας και γαλήνης. Σαφέστατα, δεν υπάρχει μία μαγική συνταγή για όλους, αλλά υπάρχουν κάποιοι κώδικες πάνω στους οποίους μπορούμε να πατήσουμε για να οδηγηθούμε σε μονοπάτια ενάρετα.