Οι δυσκολίες της ζωής μάς χαλυβδώνουν

 Του Μιλτιάδη Κοτζιάμπαση

  

Πολλές φορές έρχονται στιγμές στον βίο μας  η έκβαση των οποίων δεν είναι στο χέρι μας. Κανείς δεν μπορεί να τις προβλέψει, ανήκουν στην κατηγορία των λεγόμενων Μαύρων Κύκνων. Ο καθένας - η καθεμία λοιπόν από εμάς θα πρέπει να είναι κατάλληλα προετοιμασμένος τόσο ψυχολογικά όσο και σε όλους τους άλλους τομείς για το απρόσμενο γεγονός.

          

Η αβεβαιότητα άλλωστε υπάρχει από την αρχή της ζωής μας μέχρι και το τέλος της. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με απόλυτη ακρίβεια και να καθορίσει την ιστορική γραμμή της ζωής του. Τι μπορούμε εμείς να κάνουμε λοιπόν;

         Σε πρώτη φάση δεν είναι δυνατόν να ζούμε συνεχώς με τον φόβο ότι θα μας συμβεί κάτι το οποίο δεν έχουμε υπολογίσει, θα αλλάξει τα πλάνα μας και θα μας αιφνιδιάσει. Ουσιαστικά όποιος και όποια έχουν στο μυαλό τους συνεχώς αυτό το πράγμα είναι σίγουρο πως θα είναι δυστυχισμένοι, θα πέσουν σε κατάθλιψη και γενικώς θα περάσουν μία ζωή μίζερη και άχαρη. Πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε και να ζούμε την κάθε μας μέρα σαν να μην υπάρχει αύριο.  Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως πρέπει να πάψουμε να κάνουμε σχέδια και να ονειρευόμαστε, γιατί και τότε πάλι θα βρεθούμε σε ένα αβυσσαλέο πηγάδι. Αυτό της απόλυτης  οκνηρότητας.

        Η κατάλληλη ψυχολογική προετοιμασία - στήριξη μπορεί να μας εφοδιάσει με τα κατάλληλα όπλα, ώστε να σταθούμε όρθιοι σε κάθε ατυχία που μας συμβαίνει. Χωρίς τα παραπάνω να σημαίνουν πως πρέπει να τρέχουμε όλη μέρα στους ψυχολόγους, πολλές φορές  υποτιμούμε τη βοήθεια που αυτοί μας προσφέρουν. Από την άλλη, στη σύγχρονη εποχή του διαδικτύου, αλλά και της εύκολης πρόσβασης στην αγορά βιβλίων σε παγκόσμιο επίπεδο η δυνατότητα που μας  δίνεται σε προσωπικό επίπεδο να μορφωθούμε και να αποκτήσουμε άμυνες μέσω της γνώσης είναι άπειρη. Ταυτόχρονα πέρα από την άμυνα μπορούμε να δημιουργήσουμε και τα κατάλληλα αναχώματα που, αφού μας προστατέψουν, θα μας δώσουν σε συνέχεια τη δυνατότητα να ξεπηδήσουμε από μέσα τους και να περάσουμε στην επίθεση συνθλίβοντας την ατυχία ή  αντιμετωπίζοντάς την με αξιοπρέπεια και ψηλά το κεφάλι.

         Όλα βέβαια τα παραπάνω έχουν μία βασική προϋπόθεση.  Πως δεν είμαστε μοιρολάτρες και άκριτα δογματικοί άνθρωποι.  Άλλωστε οι ίδιες οι Γραφές σύγχρονες και παλαιότερες το λένε:  Άμα δεν βάλεις και το χεράκι σου, δεν μπορεί ο Θεός να κάνει τα πάντα. Φυσικά ο κάθε άνθρωπος μπορεί να βρει  διάφορα στηρίγματα που θα τον βοηθήσουν να βγει αλώβητος από το ξαφνικό γεγονός. Για αυτό και πρέπει να σεβόμαστε οτιδήποτε μπορεί να στηρίξει τους ανθρώπους, εφόσον φυσικά δεν βλάπτει τον υπόλοιπο κοινωνικό περίγυρο. Κι εδώ πολλές φορές βρίσκονται τα όρια ανάμεσα στην ελευθερία και στην ασυδοσία.

       Σε δεύτερη φάση πρέπει να μελετήσουμε τη θεωρία των πιθανοτήτων και αρκετές φορές να συμπεριφερόμαστε ανάλογα με αυτήν. Όταν λοιπόν γνωρίζουμε ότι οι τελευταίες είναι μαζί μας, είναι αναγκαίο να μην προτρέχουμε και να μην παίρνουμε αποφάσεις χωρίς σύνεση που ύστερα θα τις μετανιώσουμε. Όταν όμως πάμε κόντρα στις πιθανότητες ή  αυτές μας αγνοούν, τότε θα πρέπει να αρχίσουμε σιγά-σιγά να χτίζουμε άμυνες, είτε μέσω της στωικότητας, είτε μέσω βοήθειας.

Το ίδιο ακριβώς ισχύει και στο χρηματιστήριο, αν γνωρίζουμε τι πράττουμε, τις περισσότερες φορές θα τα καταφέρουμε. Αν πάλι αναγνωρίζουμε πως κάνουμε κινήσεις με  ισχυρό ρίσκο, καλό είναι να είμαστε συνειδητοποιημένοι και να αναμένουμε τις απώλειες. Άποψή μου είναι πως θα συναντήσουμε πολλές φορές στην αγορά και στη ζωή μας Μαύρους Κύκνους. Όχι όμως τόσους για να μας καταστρέψουν, αφού οι άσπροι θα είναι πάντα περισσότεροι. Αγοράζουμε λοιπόν μετοχές με τις οποίες θα μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι τα βράδια και να έχουμε  ήρεμο το κεφάλι μας. Προετοιμαζόμαστε για την ατυχία που θα έρθει κάποια στιγμή  και όταν θέλουμε να αυξήσουμε τις πιθανότητες του ρίσκου προβαίνουμε σε πολύ μικρές τοποθετήσεις σε τέτοιου είδους εταιρείες ή κρατάμε πολύ λίγες θέσεις σε αυτές που αποδείχτηκαν σκάρτες.

Θα ήθελα να κλείσω το σημερινό μου άρθρο με μία ρήση του Ησίοδου,  ο οποίος πολύ εύστοχα είχε τονίσει από την αρχαιότητα  πως γεμάτη συμφορές είναι η γη, το ίδιο και η θάλασσα. Οπότε η επιτυχία μας θα κριθεί στο τέλος από το  κουράγιο και τη δύναμη που δείξαμε απέναντι στις αντιξοότητες που συναντήσαμε και από τις οποίες τελικά καταφέραμε να βγούμε νικητές και ασπροπρόσωποι, χωρίς να μας λυγίσουν, ατενίζοντας τις υπέροχες μέρες που ανοίγονται μπροστά μας....

Καλό Σαββατοκύριακο

Οχτώ πράγματα που οι έξυπνοι γονείς δε θα αγόραζαν στα παιδιά τους

Αν δεν πληρώσουν γι’ αυτό, δε θα το εκτιμήσουν. 

Το να αγοράζεις στα παιδία οτιδήποτε ζητήσουν, μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από μια αντανακλαστική κίνηση για πολλούς γονείς, αλλά η αίσθηση της συσσώρευσης πολλών πραγμάτων μπορεί να είναι σκληρή για τα καλομαθημένα παιδιά, όπως σημειώνει η Nancy Irwin, μια θεραπεύτρια στο Los Angeles με πολλούς ευκατάστατους πελάτες. Τα πάντα έχουν να κάνουν με το πώς θέλουμε να δείχνουμε προς τα έξω, συμπληρώνει η ίδια. Αυτό μερικές φορές μπορεί να είναι δυσβάσταχτο για τα παιδιά μας. 

Με αφορμή λοιπόν αυτούς τους γονείς, έχω συμπληρώσει μια λίστα με επτά πράγματα(πέρα από το αυτοκίνητο) που θα ήταν καλό να μην αγοράσετε στα παιδιά σας ακόμη και αν σας ικετεύουν πέφτοντας στα πόδια σας. 

Νέες ταινίες

Ήμουν σε ένα video club πρόσφατα και είδα μια γυναίκα να αγοράζει για το τετράχρονο κοριτσάκι της μια στοίβα από DVD. Ίσως θα ήταν προτιμότερο να πήγαινε με την κόρη της στο θέατρο ή απλά να τις νοίκιαζε με 1,33$ τη μία. Εκτός αν το παιδί πρόκειται να παρακολουθήσει την κάθε ταινία ξεχωριστά από δεκαπέντε φορές. Σε κάθε άλλη περίπτωση η αγορά τους δεν αξίζει. Υπάρχουν όμως πολύ καλύτερα πράγματα που μπορεί να κάνει το παιδί από το να βλέπει την ίδια ταινία δεκαπέντε φορές. 

Νέα βιβλία

Αν και υποτάσσομαι στο να αγοράζω νέα βιβλία περιστασιακά, αποφεύγω να το κάνω, αφού παίρνω την κόρη μου και πάμε κάθε εβδομάδα στη  βιβλιοθήκη. Η προηγούμενη μητέρα, πέρα από τις ταινίες, αγόρασε και πέντε βιβλία. Τα χρήματα που έδωσε θα βρουν αντίκρισμα μόνο άμα διαβαστούν ξανά και ξανά. Όπως και να έχει, τα βιβλία της βιβλιοθήκης είναι πολύ φτηνότερα. 

Τηλεόραση για το υπνοδωμάτιο.

Υπάρχουν πολλά ηλεκτρονικά gadget με τα οποία μπορούν να διασκεδάσουν γονείς και παιδιά. Δεν είμαι κατά στο να αγοράσετε στο παιδί μια φορητή παιχνιδομηχανή ή ένα tablet. Φυσικά, θα πρέπει να τα χρησιμοποιούν μέσα σε στενά όρια και με πρόγραμμα. Μια τηλεόραση στο δωμάτιο όμως, ιδιαίτερα αν είναι καλωδιακή, είναι ακόμη μια δικαιολογία για να κάτσει τo παιδί στο δωμάτιο μόνο, χωρίς μάλιστα να έχουμε πρόσβαση στο τι βλέπει.

Οι γονείς είναι αναγκαίο να βοηθήσουν το παιδί να καταλάβει τη διάκριση μεταξύ δικαιωμάτων και προνομίων. Ναι, κρατήστε το παιδί ασφαλές και ευτυχισμένο, άλλη μην το κάνετε να βλέπει το οποιοδήποτε προνόμιο σαν βασικό δικαίωμά του.

Smartphone

To να έχει κάνεις ένα μπορεί να φαντάζει απαραίτητο, αλλά ένα παιδί που συνήθως είναι με τους γονείς του ή στο σχολείο, τι το χρειάζεται; Μερικά πράγματα της λίστας, όπως το τηλέφωνο, μπορεί να μην είναι μια παράλογη αγορά, αν το παιδί σας αποταμιεύει χρήματα και μπορεί να πληρώσει γι’ αυτά. Κάποια παιδιά στην προεφηβεία μάλιστα, μπορεί να το χρειάζονται, αν και οι δύο γονείς δουλεύουν. Βέβαια, οι γονείς θα πρέπει να τα θεωρούν αρκετά υπεύθυνα, ώστε να μπορούν να διαχειριστούν με σωστό τρόπο το κινητό.

Σε κάθε περίπτωση, τα smartphones, τα iPods και οι άλλες ηλεκτρονικές συσκευές δεν διδάσκουν κάτι δημιουργικό και κοστίζουν πάρα πολύ. Μπορούμε να βρούμε τρόπους και εμπειρίες που θα μας φέρουν πιο κοντά με τα παιδιά μας και θα τα μάθουν να υπολογίζουν το δίπολο κόστος-συμπεριφορά. 

Οτιδήποτε μας ζητάν

Ένα κουτί με καραμέλες από το μπακάλικο, ένα ποτό στο mall ή ένα παιχνίδι από το κατάστημα, αποτελούν συνήθως πράγματα στα οποία οι γονείς ενδίδουν εύκολα. Ενώ « τα κεράσματα » μπορεί να ανήκουν στην ωραία πλευρά της ζωής, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να μάθουν στα παιδιά πώς να ζυγίζουν τις επιλογές τους και να παίρνουν αποφάσεις.

Η  Margene Salzano μια μητέρα τριών παιδιών και mommy blogger σημειώνει: « Στο σπίτι μας έχουμε ένα κανόνα. Σε κάθε παιδάκι αναλογούν τέσσερα μικρά δωράκια το μήνα. Δεν αναφερόμαστε στο κόστος ( αν και αυτό δεν ξεπερνά τα 20$ ). Επειδή ακριβώς τα παιδιά δικαιούνται τον ίδιο αριθμό δώρων, νιώθουν ίσα. Αν αυτό που θέλουν είναι πολύ ακριβό, τους λέμε να επιλέξουν κάτι άλλο. Τα δωράκια συχνά μπορεί να είναι κάτι μικρό, όπως μια πορτοκαλάδα ή μια φιγούρα με κάποιον ήρωα.

Εγώ και ο σύζυγος μου συχνά τους κάνουμε μικρές επιπλέον εκπλήξεις, χωρίς ωστόσο να τις περιμένουν ποτέ, γι’ αυτό και τις εκτιμάνε. 

Βίαια βιντεοπαιχνίδια.

Ενώ δεν μπορείτε να ελέγξετε τι κάνει το παιδί σας σε κάποιο ξένο σπίτι, μπορείτε να το εμποδίσετε από τα παίζει βίαια παιχνίδια στο σπίτι σας, απλά μη αγοράζοντάς τα. Έτσι, και ελέγχετε τα είδη των παιχνιδιών και γλιτώνετε χρήματα.

Για την Angela Saiza, μια μάνατζερ στις επικοινωνίες, το να μην αγοράσει στο γιο της το “ Grand Theft Auto – San Andreas” ήταν το πιο λογικό πράγμα που μπορούσε να σκεφτεί. Ακόμα και οι υπάλληλοι στο μαγαζί που παίρνει τα παιχνίδια, της είπαν πως το συγκεκριμένο εκπαιδεύει τα παιδιά ώστε να γίνουν γκάνγκστερ. 

Κατοικίδια ζώα

Ο Jeff Stephens, ένας πατέρας, λέει πως η κόρη του θέλει πάντα να έχει διάφορα κατοικίδια. Πέρα από το οικογενειακό σκυλί, της αρνήθηκε τα υπόλοιπα. Γλίτωσε επίσης, από το να μετατρέψει το σπίτι του σε φάρμα.

Παρότι εξαρτάται από τα πόσα χρήματα θέλετε να ξοδέψετε για ένα κατοικίδιο, το τελευταίο αποτελεί έναν εξαιρετικό τρόπο για να διδάξατε στο παιδί σας την υπευθυνότητα. 

Καταλήγοντας, το σημαντικότερο είναι να μάθουν τα παιδιά από νωρίς πως δεν μπορούν να έχουν οτιδήποτε επιθυμούν. Αν οι γονείς δεν λένε συχνά όχι, όταν τα παιδία είναι σε μικρή ηλικία, τότε δημιουργείται μια υπέρμετρη αίσθηση δύναμης, κάτι που μπορεί να οδηγήσει στην κόλαση, όταν μπουν στην εφηβεία. Κανείς δεν το θέλει αυτό. Ούτε καν οι άνθρωποι που δεν είναι ακόμη γονείς.

Μαθαίνοντας Διαφορετικά

H ιστορία διδάσκει...

Πρόσφατα, έπεσε στα χέρια μου μια πηγή από ένα σχολικό βιβλίο που εξέταζε τα αίτια της πτώσης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Σταχυολογώντας λοιπόν τα σημαντικότερα σημεία, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάποια στοιχεία και να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα...

Βρείτε τις ομοιότητες με την κατάρρευση της Ελλάδας…

Η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας !

Από το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα και ιδίως μετά το θάνατο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1566) η Οθωμανική Αυτοκρατορία αρχίζει να παρακμάζει, για πολλούς λόγους που συνδέονται άμεσα με τη δομή και την οργάνωσή της.

Η κάμψη των κατακτήσεων από το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα συντέλεσε και στην αποδυνάμωση του πνεύματος του ιερού πολέμου, που αποτελούσε τον πρωταρχικό λόγο ύπαρξης της αυτοκρατορίας και την πηγή έμπνευσης των μουσουλμάνων μαχητών.

Το πρόβλημα των δημοσίων οικονομικών:

Η ανάσχεση της καταχτητικής ορμής και η απώλεια εδαφών από το 17ο αιώνα είχαν ως συνέπεια τη μείωση των δημοσίων εσόδων. Η βιοτεχνία, επίσης, δεν μπόρεσε να εξελιχθεί σε βιομηχανία. Η χρήση από το 16ο αιώνα των νέων θαλάσσιων δρόμων μείωσε ή και εκμηδένισε τη σημασία των χερσαίων δρόμων και των λιμανιών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για τη μεταφορά των αποικιακών προϊόντων από την Ανατολή. Εξάλλου, η εισροή χρυσού και αργύρου από την Αμερική επέφερε υποτίμηση του οθωμανικού νομίσματος.

Ο κόσμος μου

 

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

 Ο κόσμος μου

Ο Κόσμος που τόσο αγάπησα, εκείνος με προδίδει,

εκείνος το βράδυ

έρχεται αργά και με τυλίγει.

Ο Κόσμος που εγώ ζήτησα,

εσείς τον έχετε αλλάξει,

έτσι τον φέρνετε στα μέτρα σας τον έχετε αφαιμάξει.

Γυρίστε πίσω να σας δω,

φέρτε μου την αγάπη, 

φέρτε αυτά που χάσαμε,

νιάτα σε ένα παγκάκι.

Γυρίστε πίσω να σας δω,

φέρτε μου την αγάπη

και όλα αυτά που χάσαμε 

τον ήλιο μες στη στάχτη.

Ο κόσμος που νιώσαμε 

πως φεύγει μια για πάντα,

 είναι ακόμα εδώ 

και τραγουδά μπαλάντα.

Ο Κόσμος που αλλάξατε,

ο Κόσμος που ποθείτε,

είναι αυτός που χάνεται

αυτός που λησμονείται.

Γυρίστε πίσω να σας δω,

φέρτε μου την αγάπη, 

φέρτε αυτά που χάσαμε,

νιάτα σε ένα παγκάκι.

Γυρίστε πίσω να σας δω,

φέρτε μου την αγάπη

και όλα αυτά που χάσαμε 

τον ήλιο μες στη στάχτη.

Ποιητική συλλογή: Στίχοι Καρδιάς

Ποίημα πρώτο: Ο Κόσμος μου

Φύση, ω φύση

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Φύση, ω φύση

Φύση, ω φύση, πόσο υπέροχη είσαι,

Μια συμφωνία ομορφιάς που γεμίζει τη γη,

Ένας έγχρωμος καμβάς, μια εικόνα τόσο μεγαλειώδης,

Από τα βουνά μέχρι τους ωκεανούς, από τα έγκατα ως τον ουρανό…

Ο ήλιος ανατέλλει αργά, μια νέα μέρα ξεκινά,

Τα πουλιά κελαηδούν και τραγουδούν, μια μελωδία τόσο γλυκιά,

Ο κόσμος ξυπνά, με ένα απαλό χτύπο καρδιάς,

Και η ομορφιά της φύσης το άπειρο ατενίζει…

Τα δέντρα με τα κλαδιά τους φτάνουν εκεί που άνθρωπος δεν πάει,

Τα φύλλα τους σε μια απόχρωση του πράσινου τόσο καθάρια,

Η ειρήνη και η ηρεμία της φύσης, όλα στην εντέλεια,

Ο άνεμος κάτι σου ψιθυρίζει μυστικά, καθώς περνάει…

Τα λουλούδια ανθίζουν, σε ένα ουράνιο τόξο αποχρώσεων,

Οι μέλισσες βουίζουν και οι πεταλούδες χορεύουν,

Η ομορφιά του κόσμου, ένας ατελείωτος ρομαντισμός,

Ένας επίγειος παράδεισος, στη μέση του σύμπαντος...

Τα ποτάμια κυλούν, με έναν ήχο γαλήνης,

Τα κύματα συντρίβονται, με ένα δυνατό βρυχηθμό,

Η ομορφιά της φύσης, αξία ανεκτίμητη,

Ένας θησαυρός που τον έχουμε παντού…

Φύση, ω φύση, πόσο υπέροχη είσαι,

Μια συμφωνία ομορφιάς, που γεμίζει τη γη,

Ένας έγχρωμος καμβάς, μια εικόνα τόσο μεγαλειώδης,

Για πάντα με δέος, σε εσένα θα υποκλινόμαστε…

Ποιητική συλλογή: Φύση, ω φύση

Ποίημα πρώτο: Φύση, ω φύση

Τα δάση πήρανε φωτιά!

Τα δάση πήρανε φωτιά

Ο κόσμος είναι φωτεινός,

τα δέντρα λουλουδιάζουν,

και η χαρά μας άπειρη,

όλα μαζί ταιριάζουν…

Άφησες ήλιο και βροχή

να αγγίξει την ψυχή σου,

μα η φωτιά σου είναι καυτή,

στάχτη στη διαταγή σου…

Τα δάση πήρανε φωτιά,

καίγεται η ζωή μας,

μαυρίζει ο κόσμος δυστυχώς,

μουδιάζει το κορμί μας…

Μα η ελπίδα ζωντανή,

αγγίζει πια το μέλλον,

σαν μία μακρινή αστραπή 

που φέγγει εκ των προτέρων…

Τώρα θα αλλάξει η ροή,

πάλι από την αρχή θα έρθει,

δε θα είναι μόνη και άπραγη,

η φύση θα συνέλθει…

Τα δάση πήρανε φωτιά,

καίγεται η ζωή μας,

μαυρίζει ο κόσμος δυστυχώς,

μουδιάζει το κορμί μας…

Ποιητική συλλογή: Η πλάση θα συνέλθει.


Ποίημα πρώτο: Τα δάση πήρανε φωτιά.


Copyright: Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Η κραυγή των ζώων

 Η κραυγή των ζώων

Τα ζώα κραυγάζανε παλιά,

η πλάση αντηχούσε,

ελπίδα άνθιζε παντού,

το φως κυριαρχούσε…

Τα ζώα κραυγάζουν δυνατά

και η καρδιά σκιρτάει,

τίποτα δεν υπάρχει πια,

το μαύρο πώς πονάει…

Τα ζώα κραυγάζουν σιγανά,

το μέλλον τους θαμπώνει,

τίποτα δεν ανθίζει πια

το μαύρο τους κυκλώνει…

Τα ζώα κραυγάζουν βουβά,

το αύριο μαυρίζει,

Άνθρωπε σκέψου λογικά

η φύση σε ραπίζει…

Τα ζώα δεν κραυγάζουν πια,

η φλόγα τους αγγίζει,

σκοτάδι απλώνεται παντού

και η ψυχή ραγίζει…

Μα αν στο μέλλον μία κραυγή

από τη ρωγμή αναβλύζει,

θα είναι ανθρώπινη αυτή

και στάχτη θα μυρίζει!

Ποιητική συλλογή: Η πλάση θα συνέλθει.


Ποίημα δεύτερο: Η κραυγή των ζώων.


Copyright: Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Η πανδημία της έλλειψης ύπνου

 

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Τα τελευταία χρόνια μαζί με την πανδημία του Κορονοϊού έχει ενσκήψει και μία νέα πανδημία, η πανδημία της έλλειψης ύπνου.

Μπορεί να μην το συνειδητοποιούμε, να μην το καταλαβαίνουμε, όμως ο ερχομός της τεχνολογίας, του διαδικτύου και η εφεύρεση που λέγεται τηλεόραση έχουν αλλάξει το βιολογικό ρολόι των ανθρώπων σε όλες τις περιοχές του πλανήτη.

Παλαιότερα, με τη δύση του ηλίου, οι άνθρωποι κατευθείαν ξάπλωναν και προετοιμάζονταν για την επόμενη μέρα. Με το που χάραζε, αυτόματα σηκώνονταν και ξεκινούσαν την εργασία τους. Ο οργανισμός μας είναι προετοιμασμένος μόλις πέσει το σκοτάδι να παράγει εκείνες τις κατάλληλες ουσίες που θα τον προετοιμάσουν για τον ύπνο. Η ανακάλυψη του ηλεκτρικού ρεύματος και όλων όσων προαναφέραμε άλλαξε αυτή τη ροή της ιστορίας, καθώς σε όλη τη διάρκεια της ημέρας οι οθόνες μας κρατούν ξάγρυπνους προκαλώντας μας πολλές φορές μάλιστα υπερένταση, αντί να μας χαλαρώνουν.

Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα στα παιδιά και τους εφήβους, όπου αδυνατούν να διαχειριστούν την όλη κατάσταση, με αποτέλεσμα να υπολειτουργούν το πρωί στο σχολείο. Περιπτώσεις ακόμα και παιδιών Δημοτικού τα οποία κοιμούνται το πρωί στα θρανία τους έρχονται καθημερινά στη δημοσιότητα. Η όλη κατάσταση τείνει να ξεφύγει από τον έλεγχο, καθώς προσπαθούν οι μικροί μας φίλοι να αντιμετωπίσουν διάφορες προκλήσεις στο ίντερνετ, όπως για παράδειγμα να δουν μία σειρά με πολλά επεισόδια σε μία ολόκληρη βραδιά ή να κάνουν κάποιο challenge και να σηκωθούν στις 3:00 τα ξημερώματα για να σώσουν τα κάστρα τους και να αντιμετωπίσουν εικονικούς αντιπάλους.

Ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται ύπνο. Χωρίς αυτόν διαταράσσεται η σωματική και ψυχική υγεία και πέφτει κάθετα η πρωινή μας απόδοση. Οκτώ ώρες είναι απαραίτητες για κάθε άνθρωπο και το έχουν αποδείξει όλες οι έρευνες. Ο βραδινός ύπνος είναι δυσαναπλήρωτος και δεν μπορεί να αντικατασταθεί από τον μεσημεριανό ούτε από κανέναν άλλον.

Η λύση είναι απλή. Κλείστε τα πάντα και δοκιμάστε να κοιμηθείτε μερικές εβδομάδες στις 10:00, 10:30, βαριά 11:00 το βράδυ. Θα παρατηρήσετε κάθετα την αλλαγή το πρωί. Στην αρχή θα δυσκολευτείτε σίγουρα ειδικά αν έχετε μάθει να κοιμάστε αργά. Μόλις μπείτε όμως στις ράγες θα διαπιστώσετε κάτι που οι παλαιότεροι το ξέρουν πολύ καλύτερα από εμάς. Ο ύπνος δεν τρέφει μόνο τα μωρά αλλά και τους μεγάλους...

Όταν το καράβι μπάζει νερά, αλλάξτε καράβι…

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις 14/2/2020

Ο σπουδαιότερος επενδυτής στον κόσμο, ο Warren Buffett, αναφέρει στο βιβλίο με τίτλο "τα δοκίμια του Warren Buffett" την εξής έκφραση: "Όταν το καράβι μπάζει νερά και είναι γεμάτο τρύπες, μην προσπαθήσετε να τις βουλώσετε, απλά αλλάξτε καράβι!". Κατά την άποψή μου, κρύβεται μεγάλη δόση αλήθειας σε αυτή τη ρήση και μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ισχύει σε επίπεδο, όχι μόνο οικονομικό, αλλά και ευρύτερα κοινωνικό.

Θα προσπαθήσουμε να παραθέσουμε παρακάτω κάποια παραδείγματα από διάφορες πτυχές του κοινωνικοοικονομικού γίγνεσθαι που επαληθεύουν τα παραπάνω.

Παίρνουμε ως παράδειγμα έναν εκπαιδευτικό οργανισμό. Εάν η συνεργασία μεταξύ του διευθυντή, των συναδέλφων αλλά και των γονέων δεν είναι η πρέπουσα, φυσικό επακόλουθο είναι η λειτουργία του σχολείου να αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο κάθε εκπαιδευτικός δεν μπορεί με τρόπο απερίσπαστο να δημιουργήσει και να εκτελέσει το έργο του. Όσες προσπάθειες και να γίνουν, η ιστορία έχει δείξει ότι το κακό κλίμα ανάμεσα σε ανθρώπους που συνεργάζονται, αλλάζει με τρόπο δύσκολο και κοπιαστικό και τις περισσότερες φορές η προσπάθειά μας να επαναφέρουμε το καράβι στη σωστή πορεία δεν έχει αποτέλεσμα. Η μεμψιμοιρία φυσικά δεν χωράει και η προσπάθεια είναι και πρέπει να είναι εκ των ων ουκ άνευ. Από κει και πέρα, δεν πρέπει να διστάσουμε, ακόμα κι αν έχουμε δώσει το είναι μας για χρόνια στον ίδιο εκπαιδευτικό οργανισμό, να εγκαταλείψουμε το καράβι και να αναζητήσουμε ένα νέο σπιτικό που θα μας προσφέρει μεγαλύτερη ψυχική και επαγγελματική αγαλλίαση.

Στον τομέα των επενδύσεων τώρα, θα ήταν αδύνατο να διαφωνήσει κανείς με τον "μάγο της Ομάχα". Το να παραμένουμε σε μία επένδυση η οποία μας φορτώνει καθημερινά με ζημιές, είναι σαν να κάνουμε χαρακίρι. Πολλές φορές μάλιστα, αντί να βάλουμε ένα φρένο στις ζημιές μας, να αποχωρήσουμε, να προστατεύσουμε τα εναπομείναντα κεφάλαια και να αναζητήσουμε νέες ευκαιρίες διορθώνοντας τα παλιά λάθη, επιμένουμε από εγωισμό και ενισχύουμε τις θέσεις μας σε αποτυχημένες κινήσεις προσπαθώντας να μπαλώσουμε όσες τρύπες γίνεται. Η ζωή όμως, όπως και η οικονομία, όταν δεν τις κοιτάς κατάματα και δεν τις σέβεσαι θα σε στείλουν σε βάθη στα οποία η πίεση θα συντρίψει κάθε ψυχολογική σου αντοχή και προσπάθεια να αναδυθείς στην επιφάνεια. Περιορίστε λοιπόν όσες συναλλαγές και επενδύσεις σας φέρνουν συνεχόμενες ζημιές και επιμείνετε για καιρό σε αυτές που σας προσφέρουν απλόχερα κέρδη…

Στον κοινωνικό στίβο, όλοι γνωρίζουμε ότι οι χώρες που είναι επιτυχημένες συνεχίζουν να είναι και προοδεύουν περισσότερο από άλλες οι οποίες είναι βυθισμένες στην παρακμή και οδηγούν τα παιδιά τους στη μετανάστευση. Παρακολουθώντας την ίδια τη ζωή και την εξέλιξη, μπορεί κανείς-καμία να το δει καθαρά. Όταν ένας βοσκότοπος παύει να είναι γόνιμος, τα ζώα τον εγκαταλείπουν και μεταβαίνουν σε άλλους καλύτερους και πιο εφόρους για αναζήτηση τροφής. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και με τους ανθρώπους. Χιλιάδες νέοι τα τελευταία χρόνια που η κρίση σακάτεψε τη χώρα μας και το καράβι μας πλησίασε επικίνδυνα προς τη διάλυση και τον κατακερματισμό, εγκατέλειψαν τη χώρα αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο σε μέρη που ο ήλιος έλαμπε και δεν ήταν στη δύση του. Δεν το θέλανε, πολλοί και πολλές αναγκάστηκαν να το κάνουν, το έπραξαν όμως στερώντας από τη χώρα μας τη δυνατότητα να σηκώσει πιο γρήγορα το κεφάλι της, αν και πολύ αμφιβάλλω για αυτό, καθώς οι παθογένειες που μας ταλανίζουν χρόνια είναι ακόμη εδώ και βασιλεύουν, συνεχίζοντας να πλημμυρίζουν και να κάνουν δυσκολότερη την καθημερινότητά μας. Όποιος και όποια τους κατηγορεί γιατί δεν έμειναν στη χώρα, αγνοεί απλές αρχές της βιολογίας και της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας.

Τέταρτο και τελευταίο παράδειγμα είναι αυτό της οικογενειακής ζωής. Είναι λογικό θέματα που αφορούν την καθημερινότητά μας και την οικογένειά μας να τα παρακολουθούμε και να τα έχουμε πάντα εκ του συστάδην. Σε αυτή την κατηγορία η άποψή μου είναι πως αξίζει να δώσουμε όσες περισσότερες δυνάμεις έχουμε για να περιορίσουμε τις διαρροές πριν εγκαταλείψουμε το καράβι τελείως. Ακόμα και τότε όμως, όταν φτάσουμε στο σημείο καμπής, όλες οι έρευνες δείχνουν ότι είναι καλύτερο να υπάρξει αποφόρτιση των καταστάσεων που προκαλούν εντάσεις, ακόμα και αν αυτό έχει ψυχολογικές επιπτώσεις έντονες στα παιδιά, εφόσον υπάρχουν. Οι συχνοί καυγάδες, η εμφανής έλλειψη αγάπης όμως περισσότερο, στο τέλος της ημέρας μπορεί να έχουν πολύ εντονότερες επιπτώσεις στην ψυχοσύνθεση όλων των μελών της οικογένειας, οδηγώντας τα σε μία αέναη και ψυχοφθόρα προσπάθεια καθημερινής άντλησης υδάτων, τα οποία όμως την άλλη μέρα βρίσκονται ακόμα στο ίδιο επίπεδο. Στο τέλος είναι αναγκαίο να πρυτανεύσει η κοινή λογική και να θυμόμαστε όλοι και όλες πως, όπως στα καράβια, έτσι και στη ζωή, όπου ανακατεύονται πολλοί και πολλές ασυντόνιστα, τα αποτελέσματα δεν είναι καλά…

Εν κατακλείδι, δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην πιστέψουμε και να μην ακούσουμε τα όσα λέει ένας από τους σπουδαιότερους καπετάνιους του πλανήτη μας, μετρημένος και ισορροπημένος άνθρωπος, οικονομικά πετυχημένος και πάνω από όλα φιλάνθρωπος. Τα όσα προαναφέρθηκαν φυσικά δεν αποτελούν παράδειγμα ελάχιστης προσπάθειας και πρόωρης εγκατάλειψης με την πρώτη δυσκολία. Αποτελούν ένα δείγμα και μία στάση ζωής που θα μας δώσουν τη δύναμη να πούμε: "Φεύγω, Αλλάζω, Ανανεώνομαι και σταματώ να Ζημιώνομαι…".

Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η χώρα είναι μέσα από την εκπαίδευση

Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)

Άρθρο μου στον Ευβοϊκό Τύπο στις   27/5/2022

Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η χώρα είναι μέσα από την εκπαίδευση.

Πριν δύο χρόνια σε ένα σεμινάριο του πανεπιστημίου Πειραιώς σε συνεργασία με την κυρία Χατζηδήμα Σταματίνα είχαμε κάνει μία έρευνα σχετικά με τις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση στην Ελλάδα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες. Ολόκληρη την έρευνα μπορείτε να την δείτε παρακάτω:

ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σε γενικές γραμμές, τα συμπεράσματα στα οποία καταλήξαμε ήταν πως οι πλουσιότερες ευρωπαϊκές χώρες και οι πιο αναπτυγμένες σε όλα τα επίπεδα είχαν δώσει ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της εκπαίδευσης. Ως εκ τούτου, δαπανούσαν πολύ μεγαλύτερα ποσά για την εκπαιδευτική τους πολιτική ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με χώρες όπως η Ελλάδα.

Ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα είναι ότι η τεχνική εκπαίδευση είχε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο σε αυτές τις χώρες, καθώς δινόταν ιδιαίτερη έμφαση στην παραγωγή και στην επαγγελματική αποκατάσταση.

Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι πως τα κράτη αυτά δεν ήταν αναπτυγμένα μόνο περισσότερο οικονομικά αλλά και ηθικά και κοινωνικά. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως η Ολλανδία εισάγει φυλακισμένους, καθώς οι φυλακές της είναι άδειες.

Η Ελλάδα οφείλει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση σε όλα τα εκπαιδευτικά πεδία. Στην επιμόρφωση και στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών, στην διαμόρφωση σύγχρονων και αποτελεσματικών προγραμμάτων σπουδών που θα προωθούν την καινοτομία, την έρευνα και μία διαφορετική μάθηση, στον σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων της χώρας, σε ένα σύστημα αξιολόγησης που θα ξεκινάει από πάνω και θα κινείται από πάνω προς τα κάτω με πολλούς και αντικειμενικούς δείκτες, που θα επιβραβεύει και δε θα τιμωρεί και φυσικά θα προσφέρει στους μαθητές και τις μαθήτριες όλα εκείνα τα απαραίτητα εφόδια και μέσα που θα κάνουν τη μάθησή τους περισσότερο διαδραστική και συνυφασμένη με τη σύγχρονη εποχή.

Φυσικά κάποιος θα μπορούσε να μας κατηγορήσει ως ιδεαλιστές. Τα πράγματα όμως δεν είναι απολύτως έτσι. Μία μικρή αύξηση των δαπανών για την παιδεία, θα μπορούσε να έχει πολλαπλάσια οφέλη για τη χώρα σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο τα επόμενα χρόνια. Τα επιστημονικά και ερευνητικά δεδομένα, αλλά και οι αριθμοί είναι αδιάψευστοι. Χώρες όπως η Φινλανδία, η Νορβηγία, η Σουηδία έχουν καταφέρει και έχουν οδηγήσει το εκπαιδευτικό τους σύστημα σε ένα τέτοιο σημείο στο οποίο οι μαθητές δεν καταλαμβάνουν μόνο τις πρώτες θέσεις σε εκπαιδευτικούς διαγωνισμούς, αλλά πάνω από όλα βγαίνουν σωστοί άνθρωποι μέσα από τα σχολεία με πολλές δεξιότητες οι οποίες είναι απαραίτητες για τον σύγχρονο πολίτη.

Σίγουρα δεν μπορούμε να αντιγράψουμε πιστά τα ξένα εκπαιδευτικά συστήματα, καθώς θα οδηγηθούμε σε ένα αποτυχημένο κακέκτυπο. Μπορούμε όμως να υιοθετήσουμε καλές πρακτικές οι οποίες θα προσαρμοστούν στα δεδομένα της χώρας μας και σε συνδυασμό με την ενίσχυση των σχολείων θα έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Δε χρειάζεται να ανακαλύψουμε την Αμερική. Χρειάζεται να μπουν στην άκρη οι γραφειοκράτες και να αναλάβουν θέσεις ευθύνης και θέσεις-κλειδιά άνθρωποι που είναι χρόνια στον εκπαιδευτικό τομέα, άνθρωποι που έχουν ζήσει τα καλά και τα στραβά μέσα από το ίδιο το σύστημα. Μόνο αυτοί μπορούν να ανατρέψουν τα δεδομένα και να δημιουργήσουν μία νέα ροπή προς ένα καλύτερο αύριο. Φυσικά απαιτείται πολλή και σκληρή δουλειά από όλους όσους εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Ανέφικτο θα μου πείτε; Θα είναι και θα παραμένει ανέφικτο όσο η πολιτική ηγεσία δεν πιέζεται από εμάς τους ίδιους να κάτσει κάτω και να δημιουργήσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα για τα επόμενα 30 χρόνια, συνταγματικά κατοχυρωμένο το οποίο δεν θα μπορεί να αλλάζει κάθε φορά που γίνονται εκλογές και το οποίο θα κριθεί στο τέλος. Τότε μόνο θα μπορούμε να έχουμε τα αποτελέσματα για το τι πετύχαμε. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα συνεχίζουμε αυτό το γαϊτανάκι ράβε-ξήλωνε το οποίο συμβαίνει κάθε τέσσερα χρόνια μη σας πω και λιγότερο. Αλλαγές και πολιτικές που δεν έχουν κανένα νόημα δεν έχουν μακροπρόθεσμη προοπτική, παρά μόνο εξυπηρετούν πρόσκαιρα πολιτικά οφέλη, τα οποία όμως οδηγούν τη χώρα σε εκπαιδευτικό και κοινωνικό τέλμα και τη ζωή των νέων σε αδιέξοδο.