Μιλτιάδης Κοτζιάμπασης (Π.Ε. 70)
Για καλύτερη θέαση, μπορείτε να γυρίσετε το κινητό οριζόντια.
Το γνωμικό "καλύτερα να σε ζηλεύουν παρά να σε λυπούνται" είναι ένα από εκείνα τα μαργαριτάρια λαϊκής σοφίας που περνούν από γενιά σε γενιά, κουβαλώντας μαζί τους την εμπειρία και τις αλήθειες προηγούμενων εποχών. Για ‘μένα, όμως, αυτή η φράση έχει μια βαθύτερη, προσωπική διάσταση, καθώς ήταν ένα από τα ρητά που αγαπούσε να χρησιμοποιεί ο παππούς μου, ένας άνθρωπος που δεν είχα την τύχη να γνωρίσω από κοντά. Αυτό το γνωμικό γίνεται έτσι μια γέφυρα με το παρελθόν, ένας τρόπος να νιώσω την παρουσία του και να αποκρυπτογραφήσω ένα κομμάτι της φιλοσοφίας του.
Η Βαθύτερη Έννοια Πίσω από τα Λόγια
Με την πρώτη ανάγνωση, το ρητό μπορεί να ακούγεται σκληρό ή ακόμα και να παραπέμπει σε μια επιφανειακή επιθυμία για αναγνώριση. Ωστόσο, η πραγματική του ουσία είναι πολύ πιο σύνθετη και πρακτική. Δεν ενθαρρύνει την αλαζονεία ή την επιδειξιομανία, αλλά μια στάση ζωής που βασίζεται στην αυτοδυναμία και την πρόοδο.
Ας το δούμε αναλυτικότερα:
"Καλύτερα να σε ζηλεύουν": Η ζήλια, αν και αρνητικό συναίσθημα, συχνά πηγάζει από την αναγνώριση επιτυχίας, ικανότητας ή ευημερίας. Όταν κάποιος σε ζηλεύει, υποδηλώνει ότι έχεις καταφέρει κάτι αξιόλογο, ότι έχεις ξεχωρίσει με κάποιο τρόπο. Δεν αναφέρεται απαραίτητα στην οικονομική επιτυχία, αλλά μπορεί να αφορά προσωπικές αρετές, επιμονή, εργατικότητα, ή ακόμα και την ικανότητα να διαχειρίζεσαι δύσκολες καταστάσεις με αξιοπρέπεια. Ο παππούς μου, πιθανότατα, εννοούσε ότι είναι προτιμότερο να είσαι σε μια θέση όπου οι άλλοι αναγνωρίζουν την πρόοδό σου, ακόμα κι αν αυτό προκαλεί ζήλια, παρά να παραμένεις στάσιμος ή να αντιμετωπίζεις δυσκολίες.
"Παρά να σε λυπούνται": Η λύπη, από την άλλη πλευρά, εκφράζει συμπόνια για κάποιον που βρίσκεται σε δεινή θέση, που υποφέρει ή που αντιμετωπίζει ανυπέρβλητα εμπόδια. Ενώ η συμπόνια είναι ένα ανθρώπινο και συχνά απαραίτητο συναίσθημα, το ρητό υπονοεί ότι η επιδίωξη μιας ζωής όπου οι άλλοι σε λυπούνται, σηματοδοτεί μια κατάσταση αδυναμίας, παθητικότητας ή έλλειψης ελέγχου πάνω στη μοίρα σου. Ο παππούς μου, μέσα από αυτό το ρητό, πιθανότατα υπογράμμιζε τη σημασία της ανθεκτικότητας, της ανάληψης ευθύνης για τη ζωή μας και της προσπάθειας για βελτίωση, ώστε να μη βρεθούμε σε μια θέση όπου η μόνη απάντηση των άλλων είναι η συμπόνια.
Μια Πυξίδα για τη Ζωή
Αυτό το ρητό δεν είναι μια πρόσκληση για να αγνοήσουμε τους άλλους ή να επιδιώξουμε την εχθρότητα. Είναι, αντιθέτως, μια υπενθύμιση να εστιάσουμε στην προσωπική μας ανάπτυξη και ευημερία. Είναι μια παρότρυνση να γίνουμε δυνατοί, ανεξάρτητοι και ικανοί να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις της ζωής. Όταν είμαστε σε αυτή τη θέση, μπορούμε όχι μόνο να βοηθήσουμε τον εαυτό μας, αλλά και να προσφέρουμε ουσιαστική βοήθεια στους γύρω μας, αντί να αποτελούμε βάρος.
Ο παππούς μου, ένας άνθρωπος που έζησε σε δύσκολες εποχές, όπου η αυτοδυναμία ήταν ζωτικής σημασίας, ήθελε να μεταδώσει τη σημασία του να στέκεσαι στα πόδια σου, να είσαι παραγωγικός και να δημιουργείς αξία. Η ζήλια, σε αυτή την περίπτωση, είναι απλώς ένα παράπλευρο προϊόν της επιτυχίας, όχι ο στόχος αυτής.
Η Κληρονομιά του
Παρόλο που δεν τον γνώρισα ποτέ, αυτό το ρητό με συνδέει με τον παππού μου με έναν μοναδικό τρόπο. Μέσα από τα λόγια του, μπορώ να φανταστώ τον χαρακτήρα του: ίσως ήταν ένας άνθρωπος πρακτικός, με ισχυρή θέληση, που πίστευε στην αξία της εργασίας και της προσωπικής προσπάθειας. Ήταν κάποιος που είχε αντιμετωπίσει πολλές δυσκολίες στη ζωή του και είχε μάθει ότι το να εξαρτάσαι από τη συμπάθεια των άλλων δεν οδηγεί πουθενά!
Κάθε φορά που σκέφτομαι αυτό το γνωμικό, δεν ακούω απλώς μια φράση. Ακούω τη φωνή του παππού μου, μια φωνή που με παροτρύνει να είμαι δυνατός, να προσπαθώ για το καλύτερο και να χτίζω μια ζωή που θα με κάνει περήφανο. Είναι μια κληρονομιά σοφίας που θα με καθοδηγεί σε κάθε βήμα της ζωής μου.
